⚖️ Veljko Guberina ⚖️
Teodora Vuksanović
Veljko Guberina rođen je 9. septembra 1925. godine u Vrginmostu na Kordunu. Do 1941. godine živeo je u Hrvatskoj, u Karlovcu, gde je završio srpsku osnovnu školu "Sveti Sava" i pet razreda gimnazije. U julu 1941. godine bio je prinuđen da sa porodicom pobegne u Srbiju, tačnije u Jagodinu gde je 1944. godine završio gimnaziju.
U proleće 1945. godine seli se u Beograd gde je 28. avgusta uhapšen i osuđen na tri godine zatvor, zbog delovanja protiv naroda i države. Kaznu je izdržavao u Kazneno-popravnom domu u Nišu odakle je pušten maja 1947. godine, a tek 2009. godine je rehabilitovan Rešenjem Okružnog suda u Beogradu. Pošto se nije mogao upisati na Pravni fakultet u Beogradu, jer je bio "nepodoban", odlučio je da upiše i završi Pravni fakultet u Ljubljani kao vanredni student, diplomirajući 1951. godine .
Nakon odsluženja vojnog roka 1953. godine, započeo je rad kao advokatski pripravnik kod advokata Milana Tadića, kao i u Okružnom sudu u Beogradu. Svoju advokatsku kancelariju otvorio je 1956. godine u Beogradu, u ulici Kneza Miloša. Tokom više od 50 godina aktivnog bavljenja advokaturom, Veljko Guberina se bavio krivičnim pravom. Bio je branilac optuženih za ubistvo u 700 predmeta, od toga je uspeo da oslobodi 51 branjenika. Početkom 1959. godine, primio je predmet koji je ušao u sudske anale pod nazivom „Slučaj u vozu br. 116“. Naime, 19-godišnji Rom bio je optužen da je u vozu izvršio tešku krađu, pokušaj ubistva službenog lica – milicionera i ubistvo putnika na podmukao način.
Tri osuđujuće presude bile su ukidane od strane Vrhovnog suda Srbije da bi na četvrtom suđenju posle pet godina teške i uporne borbe, o čemu je štampa mnogo pisala, optuženi bio oslobođen marta 1964. godine. Istupao je i kao branilac u Hagu 1996. godine, u slučaju Kremenović koji je po zahtevu Tužilaštva izručen Hagu iz pritvora u Novom Sadu, ali je već u junu 1996. godine vraćen u zemlju da mu se sudi u Novom Sadu, gde je postupak obustavljen.
Kao član Foruma za ljudska prava, kao predstavnik advokata Srbije i Jugoslavije Guberina je doprineo ukidanju verbalnog delikta. Poznat kao borac protiv smrtne kazne, bio je jedan od osnivača Udruženja za borbu protiv smrtne kazne 1981. godine, a kom udruženju nije bio odobren rad. Bavio se i publicistikom te je tokom 1977, 1980, 1983, 1995 i 1999. godine napisao pet knjiga pod naslovom „Branio sam…“ u kojima je izneo slučajeve koji su pobudili interesovanje javnosti a kao pouka budućim generacijama u pravosuđu. Kao borac za ljudska prava objavio je dve knjige „To sam rekao“ (1991. i 1993. godine).
Objavio je devet knjiga pod naslovom „Svedok istorije“ u kojima je opisao vreme, događaje i ljude na osnovu Dnevnika koji vodi još od 1940. godine. Nosilac je ordena Svetog Save prvog stepena dobijenog 1997. godine od strane Svetog Sinoda Srpske pravoslavne crkve. Povodom proslave 140 godina Srpske advokature, 2002. godine odlikovan je Ordenom rada od strane predsednika republike.
Upravni odbor Advokatske komore Srbije je dana 8.9.2012. godine Veljku Guberini dodelio Zlatnu plaketu za njegov doprinos unapređenju advokature i njenoj afirmaciji u javnosti. Ovu odluku AKS obrazložio je: “Guberina je svojim angažovanjem tokom celukupnog profesionalnog rada doprineo unapređenju rada organa advokatske komore i pokrenuo više značajnih aktivnosti u komori koje su imale za rezultat izmene i dopune propisa, zaštitu ljudskih i građanskih prava i uvođenja pravila u krivični postupak koja su omogućila bolju zaštitu okrivljenih i branilaca tokom celog krivičnog postupka”.
Preminuo je u Beogradu, 31. decembra 2015. godine u 91. godini života.
